Miło Cię widzieć!
Czy masz ukończone 18 lat?
Słowenia to jeden z najpiękniejszych krajów winnych w Europie. Ambitni podróżnicy, którzy porzucili wydeptane szlaki i szukają dalej, dawno odkryli piękno Słowenii. Kraj oferuje po trochu dla każdego, także dla podróżujących za winem i jedzeniem. Lokalna scena gastronomiczna jest już ozdobiona gwiazdką Michelin, a pochodzące z kraju wino trafia na coraz większe sceny, zyskując nowych amatorów.
Wbrew pozorom, historia winiarstwa w Słowenii sięga dość daleko wstecz. Biorąc pod uwagę słynne winiarskie sąsiedztwo tego kraju (Chorwacja i Austria, a przede wszystkim Węgry i Włochy) oraz położenie na korzystnej dla upraw winorośli szerokości geograficznej, nie powinno nas to szczególnie dziwić. Winiarstwu w Słowenii udało się dość dobrze przetrwać wszystkie polityczno-społeczne zawirowania i od czasu uzyskania niepodległości w 1991 roku jest na dobrych torach, aby zrównać się z europejską czołówką.
Trudno wskazać jednolity typ klimatu w Słowenii. To kraj prawie w całości śródlądowy, z bardzo krótką linią brzegową, a jednak w pewnej części moderowany przez wpływy znad morza, szczególnie na zachodzie, gdzie dopływa powietrze znad Adriatyku. Na północy kraju spotkamy klimat bardziej w stylu kontynentalnym, ciepłym, znajdujący się pod wpływem ciepła płynącego znad Kotliny Panońskiej, która odpowiada też za klimat w Austrii i części Węgier. Zróżnicowana topografia kraju nie pozwala jednak wprowadzić łatwej klasyfikacji, tworząc przy okazji mnóstwo unikatowych siedlisk pod uprawę winorośli. Szukając win w konkretnym stylu warto zapoznać się wcześniej z charakterystyką producenta, siedliska i regionu.
A te na Słowenii są trzy. Ogólnie wszystkie uprawy w kraju dzieli się na trzy części. Taki podział znajdziecie w podręcznikach do różnych kursów winiarskich, dlatego podajemy go też w naszym tekście.
Podravje na wschodzie to najważniejszy z punktu ilości produkcji region winiarski Słowenii. Podravje cieszy się kontynentalnym klimatem z dużą ilością godzin słonecznych i korzysta z gleb bogatych w minerały, będących pozostałością po Zatoce Panońskiej. Świetnie przyjęły się tu aromatyczne białe szczepy, ale z regionu pochodzi też bardzo dużo solidnych i dobrze zbudowanych win czerwonych. Łącznie rośnie tu około 11 tysięcy hektarów winorośli, zasadzonych na bardzo dużej gęstości. Najważniejsze ośrodki regionu to miasta Maribor i Ormoz. Oba miasta były bardzo ważne winiarsko za czasów Cesarstwa Habsburskiego; choć dziś ich znaczenie spadło, Maribor oferuje prawdziwe cuda dla winiarskich turystów - nie zdradzimy niespodzianki, wygooglujcie sami!
Bliskość Austrii i Węgier sprawia, że znajdziemy tu dużo nasadzeń rieslinga i furminta, które rosną obok pinot gris i sauvignon blanc, gdzieniegdzie pojawia się także muller-thurgau. Najważniejszą czerwoną odmianą Podravje jest pinot noir.
Z regionu o największym areale upraw przenosimy się do tego z najmniejszą powierzchnią winnic (choć geograficznie większego). Jesteśmy w Posavje - regionie nieco w cieniu dwóch słynniejszych, ale wciąż mającym swoje do zaoferowania. Znajduje się we wschodniej części kraju, daleko od morza i blisko granicy z Chorwacją. Bardzo ważne są tutaj szczepy czerwone. Pochodzi stąd wiele win opartych na szczepach pinot noir i gamay, ale najbardziej znane są lokalne interpretacje szczepów austryjackich: blaufrankisch (znany tutaj modra frankinja) oraz saint-laurent (szukajcie go pod nazwą sentlovrenka), ale zweigelt również jest bardzo popularny. Ciekawostką regionu jest świeże, lekkie czerwone wino Cvicek powstające z blendu lokalnych szczepów, tak czerwonych, jak i białych win. Powstaje głównie w podregionie Dolenjska.
W ramach Posavje znajdziemy kilka mniejszych regionów, z których na przykład Bizeljsko-Brezice znane jest z win musujących, a strefy położone wokół ważnych miasteczek Novo Mesto i Krsko produkują ciekawe wina oparte na szczepach z rodziny pinotów.
Last but not least, czyli Primorska. Region najważniejszy z punktu widzenia jakości i adres zameldowania najsłynniejszych słoweńskich producentów. Leży przy granicy z Włochami, dlatego wpływy z tego kraju, tak w winiarstwie jak i w innych dziedzinach życia, są tu bardzo mocne. Primorska korzysta z klimatu typu śródziemnomorskiego - dość łagodnego, z dłuższym okresem dojrzewania, który pozwala na spokojne oczekiwanie na osiągnięcie przez winogrona odpowiedniego poziomu dojrzałości. Primorska swój sukces zawdzięcza lokalnym odmianom refosco, friulano i ribolla, ale ostatnie sukcesy to zasługa wykorzystania odmian międzynarodowych, w tym tak egzotycznych dla regionu jak carmenere.
1. Najbardziej na północy znajduje się Goriska Brda. Region jest właściwie podzielony włosko-słoweńską granicą, leży pomiędzy podnóżem Alp i wybrzeżem Adriatyku. Topografia jest tu ekstremalna, wysokość nad poziomem morza zmienia się gwałtownie z kilometra na kilometr, a winnice korzystają z unikatowego połączenia obu stref klimatycznych, morskiej i alpejskiej. Bardzo ważny dla pogody jest mocny wiatr Bora, wiejący znad gór. Może osuszać klimat, ale częściej jego mocne poduchy stanowią zagrożenie. Na szczęście okres jego największej intensywności przypada na czas najmniejszej podatności krzewów na jego wpływ. Na ubogich, ale bogatych w minerały glebach regionu rosną z powodzeniem szczepy refosco i barbera, a obok nich także cabernety, merlot i pinot noir (aka modri pinot oraz modri burgundec). Z białych winogron należy wymienić friulano, ribolla gialla i pinot blanc. Czasem powstają tu też interesujące wina deserowe.
2. Kras to najmniejszy podregion Primorski, leży przy granicy z Włochami i może pochwalić się długą historią upraw winorośli. Szczególnie interesujący z punktu widzenia geologicznego - gleby w regionie to fascynująca mieszanka skał wapiennych i terra rosa, czyli ziem z wysoką zawartością żelaza. Klimatycznie Kras przypomina Brdę, leżąc pomiędzy Alpami i wybrzeżem Adriatyku, ale większość upraw leży tu na kilku większych płaskowyżach. Ogólnie jest tu ciepło, a najważniejsze dla regionu są czerwone winogrona. Powstaje tu słynne lokalne wino Teran, dziś zwane częściej jako Teranton. Opiera się na szczepie refosco, słynie z bardzo długiej maceracji i bardzo wyrazistego charakteru.
3. Istria to kolejny z podregionów Primorskiej, o tyle wyjątkowy, że leży na półwyspie i jako jedyny w 100% cieszy się klimatem śródziemnomorskim. Najważniejsze są tu czerwone odmiany, czyli refosco, które stylistycznie różni się od interpretacji pochodzących z głębi lądu oraz odmiany bordoskie, których znaczenie rośnie razem z pojawianiem się coraz lepszych win zbudowanych na tych szczepach. Nie brakuje tu oczywiście białych odmian, z których najważniejsze są chardonnay, malvasia i ribolla.
4. Przegląd zamyka Dolina Vipavy, słoweński superstar ostatnich lat. Sąsiaduje z Brdą i Krasem, cieszy się niezwykle zróżnicowaną topografią tworzącą mnogość terroir. Panuje tu klimat w stylu śródziemnomorskim, który zmiania się w kontynentalny wraz z oddalaniem się od wybrzeża. Bardzo ważne są tu odmiany bordoskie, ale też włoska barbera. Wpływy z Italii są tu niezwykle istotne ze względu na bliskość granicy i historię tej części kraju. Z białych odmian upatrujcie sauvignon blanc, pinot blanc i rieslinga, a poszukującym lokalnych i niepowtarzalnych wrażeń najwięcej oferują szczepy pinela i zelen. Powstają z nich regionalne wina vrtovcan (półwytrawne) oraz świeży i wytrawny vipavec.
Warto obserwować kolejne zmiany w winiarstwie Słowenii. Najlepiej nie na sucho, tylko oddać się praktyce z kieliszkiem wina. Zerknijcie do naszego sklepu, solidna reprezentacja win ze Słowenii już tam na Was czeka!
