Miło Cię widzieć!
Czy masz ukończone 18 lat?
Rioja to jeden z najlepszych, a na pewno najbardziej znany hiszpański region winiarski. Region upraw rozciąga się wzdłuż rzeki Ebro, a dwa najważniejsze punkty na mapie to miasta Haro i Logrono. Rioja dzieli się na trzy podregiony, z których każdy ma inną charakterystykę, ale we wszystkich dominują wina czerwone.
Winiarstwo w regionie Rioja sięga czasów rzymskich. Pierwsze kilka wieków naszej ery to stabilny rozwój regionu, który jednak został zahamowany przez najazd arabski na Hiszpanię. Znacznie później Rioja wróciła do dawnego poziomu, a szczyt zaliczyła pod koniec XIX wieku wraz z plagą filoksery we Francji. Branża winiarska z Bordeaux szukała wtedy dla siebie nowych opcji w pobliskiej Hiszpanii i trafili do dobrze skomunikowanej za sprawą linii kolejowej Riojy. To dzięki bliskim relacjom z Bordeaux Rioja zaczęła starzeć swoje wina w dębowych beczkach, co było wówczas standardowym zabiegiem nad Żyrondą. Tradycyjnie Rioja kojarzona jest z beczkami z dębu amerykańskiego, ale ostatnimi czasy coraz popularniejszy staje się dąb francuski. To właśnie bliskie związki i dobre skomunikowanie z wielkim światem wina pomagało regionowi stale podnosić swoją jakość i renomę, dzięki czemu w 1933 roku Rioja została pierwszym regionem oznaczonym jako DO, po to by w 1991 ponownie odstawić konkurencję i jako pierwszy region w Hiszpanii wywindować się do najwyższego poziomu DOCG.
Kiedyś wspomniane użycie dębu i dopracowanie sposobu produkcji win było dla regionu Rioja sposobem na budowanie prestiżu, ponieważ nie mogli się wówczas pochwalić wysoką jakością swoich upraw. Dziś, w zgodzie ze światowymi trendami, maksimum uwagi poświęca się owocom, krzewom i glebie, na której rosną. A Rioja to dziś ponad 65 tysięcy hektarów w trzech subregionach: Rioja Alta, Rioja Alavesa i Rioja Oriental, znana wcześniej jako Rioja Baja. Wszystkie korzystają z łagodzącego klimat wpływu rzeki oraz Gór Kantabryjskich, które chronią Rioję od północy przed chłodnym wpływem Oceanu Atlantyckiego, ale oczywiście występują między nimi istotne różnice.
Rioja Alta położona jest najwyżej ze wszystkich podregionów, ale oparta na dość ciężkich glebach z istotną zawartością żelaza. Takie połączenie daje wina pełne, ale z odświeżającą całość kwasowością, Rioja Alavesa również korzysta z upraw dość wysoko ponad poziomem morza, a charakteru dodaje jej duży udział gleb wapiennych w całości terenu. Dodaje on winom aromatyczności i lekkości, Rioja Oriental jest najcieplejsza i najbardziej we wpływach klimatu śródziemnomorskiego, dlatego znajdziemy tu stosunkowo dużo nasadzeń garnachy. Tradycyjnie pochodzi stąd najwięcej win codziennych, ale nie brakuje siedlisk zdolnych tworzyć interesujące trunki.
Tradycyjnie Rioja klasyfikuje swoje wina ze względu na długość dojrzewania przed wypuszczeniem na rynek. Z jednej strony pozwala to dość łatwo orientować się w stylu wina: te z najkrótszym dojrzewaniem w beczce będą najlżejsze i najbardziej owocowe, natomiast wina po wydłużonym kontakcie z dębem okazywać będą więcej nut waniliowych i przyprawowych. Zazwyczaj wina typu Reserva bądź Gran Reserva są droższe, ale nie bierze się to tylko z wydłużonego dojrzewania. Do tych bowiem edycji trafiają najlepszej jakości owoce, najbardziej dojrzałe, złożone i najbardziej intensywne, ponieważ tylko one mogą dobrze znieść długi kontakt z mocnym dębem.
Klasyczna klasyfikacja regionu Rioja, uwzględniające ostatnie korekty, przedstawia się następująco: Joven - bez wymagań co do dojrzewania wina, Crianza - minimum 2 lata dojrzewania, z czego minimum 1 rok w beczce dla win czerwonych i 6 miesięcy dla win białych i różowych, Reserva - dla win czerwonych są to 3 lata dojrzewania, z czego minimum 1 rok w beczce i 6 miesięcy w butelce, dla białych i różowych są to minimum 2 lata z wymaganymi 6 miesiącami w dębie, Gran Reserva - 5 lat okresu dojrzewania z minimalnie 2 latami w beczce i takim samym okresem w butelce, dla win białych i rosé to również 5 lat, a czego przynajmniej pół roku w beczce.
W porównaniu z poprzednią wersją tej klasyfikacji zmieniono minimalne okresy dojrzewania wina w beczkach i dano winemakerom więcej swobody. Dostali oni możliwość wyrażania swoimi wina miejsca pochodzenia owoców, co znajduje też odzwierciedlenie w nowej, wprowadzonej w 2018 klasyfikacji win według miejsca pochodzenia. Nawiązuje ona do współczesnych, skupionych na uprawach i terroir trendów i trochę na wzór burgundzki wprowadza następujące poziomy:
Chociaż nowa klasyfikacja nie jest pozbawiona wad i jej przyjęcie nie obyło się bez kontrowersji, szeroko komentowana jest jako zmiana w dobrym kierunku w dość tradycyjnym winiarstwie hiszpańskim.
Rioja to w większości wina czerwone oparte na mieszankach tempranillo, garnachy i czasem graciano. W blendzie tempranillo odpowiada za złożony bukiet i smak, garnacha dodaje ciała i alkoholu, graciano z kolei, jako taniczne i kwasowe, dodaje do budowy i struktury wina, chociaż jego udział, jeśli w ogóle, jest zazwyczaj bardzo nieduży. Wina występują w różnych stylach, wśród których Joven jest najbardziej owocowe i świetnie nadaje się do picia na co dzień, a Reservy i Gran Reservy to wina fantastycznie starzejące się przez długie lata. Wśród charakterystycznych aromatów typowego dla Riojy czerwonego wina znajdziecie dojrzałe czereśnie, wiśnie, śliwkę, żurawinę obok takich nut jak kokos, kawa, zioła (w tym nawet koperek) oraz charakterystyczne drewno cedrowe, wanilia i skóra. Biała wina, kiedyś oparte na aromatycznej malvasii, to dziś głównie interpretacje lokalnego szczepu viura i chardonnay. Viura według prawa musi stanowić przynajmniej 51% blendu, a inne dopuszczone do upraw winorośle to sauvignon blanc, tempranillo blanco, verdejo i endemiczne maturana blanca i turruntés. W regionie powstaje też sporo win różowych (w tym jedyna w swoim rodzaju Vina Tondonia, starzona przez 6 lat w beczce) i wina musujące, z których część może być oznaczone jako Cava.
