Miło Cię widzieć!
Czy masz ukończone 18 lat?
Apelacje winiarskie w Grecji i regiony tego kraju, w których powstaje wino, nie są znane szerokiej publiczności. Wiedza na ten temat raczej zarezerwowana jest dla studentów różnych kursów winiarskich. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka, a jednym z nich jest relatywnie krótka obecność win greckich na rynkach (spowodowana niekorzystną dla produkcji wina historią tego kraju) oraz skomplikowane nazewnictwo tak regionów, stylów wina jak i winogron, które wynika z niełatwej natury języka greckiego. Dziś pochylimy się nad greckimi regulacjami winiarskimi oraz regionami tego kraju i wyjdziemy daleko ponad Retsinę. Uwaga, będzie dość technicznie i precyzyjnie!
Grecja opiera się na lokalnych odmianach, chociaż międzynarodowe klasyki jak chardonnay, cabernet sauvignon i merlot również znalazły tu dla siebie miejsce. Wciąż zdecydowana większość powstających w kraju win trafia albo do anonimowych mieszanek, albo przeznaczona jest do codziennej, lokalnej konsumpcji. Tylko kilkanaście procent greckich win powstaje w ramach apelacji, których łącznie jest nieco ponad 30. Te dzielimy na apelacje klasy PDO, które wymagają użycia gron pochodzących wyłącznie z danego regionu oraz apelacje klasy PGI, które zezwalają na mniejszościowe użycie gron z innych regionów (podstawą takiego wina musi jednak być 85% winogron pochodzących z danego regionu). Te typy apelacji zastąpiły w 2009 roku tradycyjny grecki podział na klasy “Wines with controlled Appellation of Origin” (OPE) oraz “Wines with Appellation of Superior Quality” (OPAP). Tych oznaczeń nie znajdziemy już na butelkach greckich win.
Jeśli chodzi o regionalne klasyfikacje, w Grecji wyróżniamy trzy poziomy (używamy tu angielskich określeń, ponieważ często można znaleźć je na etykietach win):
Wina greckie mogą być też oznaczane terminem Reserve i Grande Reserve. Oba terminy mogą być stosowane tylko wobec win wyższej klasy PDO. Termin Reserve może być zastosowany dla win białych i czerwonych po dojrzewaniu przez okres odpowiednio jednego roku i dwóch lat, z czego czas dojrzewania w beczce i w butelce różni się dla każdego z dwóch kolorów. Termin Grande Reserve, również możliwy do zastosowania dla obu kolorów win, zwiększa wymagany okres dojrzewania dwukrotnie.
Grecję możemy podzielić na 9 regionów winiarskich, które rozkładają się na jej część północną, Półwysep Peloponeski i część wyspiarską. Do pierwszej grupy zaliczamy Trację, w której powstaje kilka win klasy PGI, ale nie znajdziemy tu jednak żadnego wina wyższej klasy PGO. Ważniejszym regionem jest w tej części kraju Macedonia z bardzo popularną apelacją Naoussa. Powstają tu poważne wina z lokalnego szczepu xinomavro, które cechują się dobrym potencjałem do dojrzewania. Oprócz Naoussy w Macedonii znajdują się apelacje: Amynteo (znana również z xinomavro, ale też z musujących win różowych), Goumenissa (czerwone wina z xinomavro z dodatkiem lokalnej odmiany negoska) oraz Cotes de Meliton, w której obok win z lokalnych odmian powstają bardzo dobre trunki oparte na czerwonych odmianach bordoskich.
Regiony Tesalia i Epirus to miejsca powstawania interesujących win opartych na greckich odmianach, z których najważniejsze są roditis (warto poszukać ich w apelacji Anchialos, gdzie czasem występują w blendach z savantino) oraz debina, z której powstają spokojne i musujące białe wina w apelacji Zitsa.
Bardzo ważnym regionem jest Centralna Grecja, ponieważ tutaj powstaje najwięcej popularnej Retsiny. To znane wino dla turystów, ale ambitni winiarze potrafią nadać mu interesującego i kompleksowego charakteru. Podstawą tego wina są szczepy savatiano, roditis i assyrtiko. Najważniejszym miejscem powstawania Retsiny jest Attyka. Większość Retsiny to białe wina, ale zdarzają się też jej różowe i czerwone odmiany.
Idąc dalej na południe trafimy na Półwysep Peloponeski, którego najważniejszą i najbardziej znaną apelacją jest Nemea. Słynie głównie z czerwonych win ze szczepu Agiorgitiko. Winiarze korzystają tutaj ze zróżnicowanego terroir, sadząc swoje winogrona w siedliskach położonych w dolinach, na stokach oraz wysoko na wzgórzach. Ciepły klimat jest tutaj moderowany przez chłodzącą bryzę znad morza, co sprzyja powstawaniu złożonych i aromatycznych win. Inne znane apelacje z Peloponezu to Patras (słynne muscaty), Mantinia (różne style białych win ze szczepu moschofilero) i znana z malvasii Monomvasia.
Bardzo ciekawe są wyspiarskie apelacja Grecji. Na Morzu Egejskim znajdziemy kilka słynnych apelacji, wśród nich:vRhodes PDO, słynące z muscatów i czerwonych win opartych na szczepie mandilaria, cieszącą się bardzo długą, sięgającą pięciu tysięcy lat wstecz historią winiarską Samos, gdzie znajdziemy głównie słodkie muscaty, a grupę zamyka Santorini. Szczególnie ta ostatnia apelacja jest dziś popularna za sprawą niezwykłych białych aromatycznych win powstających ze szczepu assyrtiko. Krzewy rosną tutaj w charakterystycznej formie “koszyków”, która chroni je przed mocnymi wiatrami znad morza. Obok wyrazistych i mineralnych assyrtiko powstaje tu słynne słodkie Vin Santo.
Na Morzu Jońskim, na zachód od wybrzeża Grecji, znajdziemy tylko jedną istotną z punktu widzenia winiarskiego wyspę, a jest to Kefalonia. Powstają tu wyjątkowe białe wina z niewystępującej nigdzie innej odmiany robola. Wyliczając wyspiarskie apelacji Grecji nie można nie wspomnieć o Krecie. Sitia, położona we wschodniej części wyspy to jej najważniejsza apelacja, w której powstają wina w obu kolorach. Najlepsze czerwone powstają z odmiany liatiko, a białe z vilany. Na wyspie powstają też słodkie wina, właśnie z czerwonej odmiany liatiko.
Warto wyjść poza międzynarodową Retsinę, bo w czasach światowych trendów poszukiwania win o lokalnym i niepowtarzalnym charakterze, Grecja ma naprawdę dużo do zaoferowania.
