Piemont - region winiarski we Włoszech - charakterystyka

     Piemont to na pewno jeden z najsłynniejszych włoskich regionów, ale ma też szczególne miejsce na mapie światowego winiarstwa. Jest miejscem z największą liczbą apelacji klasy DOCG we Włoszech ze słynnymi Barolo i Barbaresco na czele. Domem dla najbardziej prestiżowych DOCG jest gmina Langhe, a kolejne ważne winiarsko podregiony to Monferrato i Novara. Piemont znajduje się w północno-zachodniej części kraju, gdzie korzysta z bliskiego sąsiedztwa Alp i ich wpływu na uprawę winorośli. Największym miastem regionu jest Turyn.

     Region ten korzysta ze swojego położenia zarówno pod względem klimatycznym, jak i kulturowo-politycznym. Znajduje się w strefie klimatu kontynentalnego z chłodzącym górskim wpływem (Alp od północy i Apeninów od wschodu). Słowo “Piemonte” dosłownie oznacza przedgórze i wskazuje na charakterystykę ukształtowania terenu, które zapewnia ogromną liczbę zróżnicowanych siedlisk pod uprawę winorośli. Ze względu na odpowiednie warunki, winiarstwo w Piemoncie trwało już w czasach rzymskich. Znacznie później region znajdował się w centrum wydarzeń i przemian politycznych kraju, co wcale nie przeszkodziło mu w budowaniu popularności, a bliskie sąsiedztwo Francji sprawiało, że Piemont był znacznie bliżej aktualności świata winiarskiego niż inne włoskie regiony.

     Najważniejszym subregionem jest Langhe. To duża strefa obejmujące swoich zasięgiem takie gminy jak Barolo, Barbaresco, Asti i Dogliani. Znana ze swoich czerwonych win z nebbiolo, dolcetto i freisy oraz białych arneis i favority obok takich międzynarodowych klasyków jak chardonnay i sauvignon blanc. Apelacja Langhe DOC jest też wykorzystywana przez producentów Barolo i Barbaresco do oznaczania swoich zdeklasyfikowanych win przeznaczonych do szybszego wypicia. Kolejne winiarskie podregiony to Monferrato, w którym choć uprawia się różne winogrona, to najważniejszą gminą pozostaje Gavi znane ze szczepu Cortese i Novara ze swoimi Colline Novaresi i Bocą.

     Najważniejszym winogronem regionu zdecydowanie jest nebbiolo. Kapryśny i trudny w uprawie, ale odwdzięczający się wytrwałym winiarzom jednymi z najpiękniejszych win na świecie. Niechętnie podróżuje, na dużą skalę nie przyjął się tak naprawdę nigdzie poza Piemontem. Jest odmianą późno dojrzewającą, najczęściej zbieraną w warunkach gęstej jesiennej mgły. Stąd prawdopodobnie pochodzi jego nazwa - po włosku mgła to nebbia. Wina ze szczepu nebbiolo charakteryzuje zapach płatków róży, fiołków i ostrego dymu przed nutami czereśni, suszonych śliwek, czekolady i trufli. Zbudowane są na wyraźnej kwasowości i wysokim alkoholu, ale przede wszystkim na niezwykle mocnych taninach, które potrzebują wielu lat dojrzewania w butelce, aby stać się gładkimi i delikatnymi. Wino ma za to delikatny kolor, który szybko ulatuje i staje się delikatnie brązowy. Najsłynniejsze wina z tego szczepu to Barolo i Barbaresco. Pochodzą z najlepszych siedlisk obsadzonych nebbiolo. Występują pomiędzy nimi subtelne różnice, łączy je wysoka zawartość tanin i bardzo długi czas dojrzewania wina przed wypuszczeniem na rynek wymagany przez przepisy apelacji.

     Trójkę najbardziej popularnych czerwonych winogron Piemontu nebbiolo tworzy z barberą, pełną nut ciemnych owoców i o wysokiej kwasowości, która najlepsze rezultaty daje w apelacjach Barbera d’Asti i Barbera d’Alba oraz dolcetto - fantastycznie lekkim winem na co dzień, którego poważniejszych wcieleń należy szukać w okolicach gminy Dogliani.

     Skrajnym przeciwieństwem mocarnego nebbiolo jest leciutkie moscato, odpowiedzialne za bodaj najszerzej znane białe wino Piemontu - delikatnie musujące i przyjemnie słodkie Moscato d’Asti. Repertuar białych win z regionu uzupełniają wytrawne Gavi oparte na szczepie cortese i wyjątkowo aromatyczne Arneis.

     Piemont cieszy się podobnym szacunkiem i uznaniem co Burgundia. Oba regiony łączy zresztą wiele podobieństw. Ich sztandarowe szczepy, pinot noir i nebbiolo, niechętnie wychodzą poza swój matecznik i najlepsze rezultaty dają tylko w domu. Z obu szczepów powstają też dość podobne wina. Przy wszystkim bowiem różnicach, pinota i nebbiolo łączy niezwykła złożoność aromatyczna, swoista lekkość i eteryczność. Co jeszcze łączy Burgundię z Piemontem? Rzemieślnicza mirko produkcja, oparta na setkach, a nie tysiącach skrzynek, praca na pojedynczych siedliskach w poszukiwaniu odrębnego wyrazu każdego terroir i to, że większość winnic wciąż pozostaje w rodzinnych rękach.