W opinii wielu miłośników win tradycyjnym zbiornikiem do produkcji i przechowywania wina jest beczka. Jest w tym oczywiście wiele racji – drewniane beczki służą ludziom od wielu stuleci. To jednak gliniane amfory były pierwszymi nośnikami wina. Starożytni grecy przechowywali i przewozili w nich również oliwę i mnóstwo innych rodzajów dóbr.  

Czym są amfory i do czego służą?

Starożytne amfory miały różne kształty i wielkości, wszystkie jednak posiadały wąską szyjkę, uchwyty i charakterystyczny, wrzecionowaty kształt. Najbardziej popularne amfory były w Grecji od X w. p.n.e. do IV w. p.n.e. Wyróżniamy amfory szyjkowe (rozpoznać je można po szyjcie odcinającej się od brzuśca) oraz amfory brzuchate, gdzie szyjka jest bardziej łagodnie połączona z brzuścem.

W III n. e. amfory zostały wyparte przez dużo trwalsze drewniane beczki. Siedemnaście wieków później amfory święcą swój wielki powrót, i to na światową skalę. 


Wino z amfory

Gdzie wytwarza się wino z amfor w dzisiejszych czasach?

Uważa się, że jako pierwsi wytwarzali wino w amforach (zwanych qvevri) mieszkańcy dzisiejszej Gruzji. Dziś istnieją trzy najważniejsze ośrodki produkcji wysokiej jakości win z amfor.

Pierwszym z nich jest Gruzja, gdzie kontynuuje się nieprzerwanie liczącą 8000 lat tradycję produkcji wina w zakopanych w ziemi qvevri.

Drugim ośrodkiem są zachodnie rubieże Słowenii – region Goriška Brda i Dolina Vipavy na pograniczu słoweńsko-włoskim.

Trzeci ośrodek leży tuż za granicą, we włoskim regionie Friuli. Tradycja fermentacji i dojrzewania win w glinianych zbiornikach obecna jest też w Hiszpanii i Chile, gdzie amfory zwie się tinajas. Dzięki niezwykle ciekawej charakterystyce win wytwarzanych w amforach z tą metodą winifikacji eksperymentują producenci już w niemal wszystkich winiarskich krajach świata. 

Przeczytaj historię podróży po Portugalii w poszukiwaniu prawdziwych win z amfory

Jak materiał amfory wpływa na smak wina?

Materiał, z którego wykonane są amfory, ma specyficzny wpływ na cechy win, zwłaszcza białych. Glina jest mniej lub bardziej porowata, dzięki czemu wino otrzymuje pewną ilość tlenu. Kształt amfory sprawia, że wino nieustannie w niej cyrkuluje, co zapewnia mu intensywny kontakt z osadem. Pozwala to uzyskać wina bardziej taniczne i złożone, zarówno czerwone, jak i białe. Te ostatnie zyskują różne odcienie złota oraz aromaty rumianku i siana. Ponieważ po pewnym czasie osad samoczynnie opada i kumuluje się na dnie, wina są również klarowne.