Kalifornia - region winiarski w USA - charakterystyka

     Kalifornia to zdecydowanie najważniejszy region winiarski USA. Leży na zachodnim wybrzeżu, rozciąga się na ponad 10 stopniach szerokości geograficznej. Przekłada się to na ogromne zróżnicowanie między poszczególnymi podregionami. Znajdziemy tu bardzo różne style win pochodzące z odmiennych siedlisk. Choć winorośl uprawia się w regionie od kilkuset lat, dopiero stosunkowo niedawne wydarzenia wyniosły Kalifornię na szczyty winiarskiego świata. Region jest najbardziej znany z własnych interpretacji blendów bordoskich, dojrzałych chardonnay i win ze szczepu pinot noir, który osiąga tu jedne z najlepszych na świecie rezultatów.

     Uprawa winorośli w Kalifornii zaczęła się wraz z napływem europejskich imigrantów. Przywieźli oni ze sobą swoje winorośle, z których najważniejszą jest odmiana mission. W Ameryce Południowej znana jest przede wszystkim pod nazwą pais. Region rozwijał się od tamtej pory, zaliczał swoje wzloty i upadki, aż początek XX wieku przyniósł dwa zasadnicze ciosy: prohibicję i Wielki kryzys. Tak naprawdę dopiero jakiś czas po II Wojnie Światowej, kiedy społeczeństwo amerykańskie zaczęło rozwijać się na płaszczyznach kulturalnej, społecznej i ekonomicznej, sytuacja w regionie zaczęła się stabilizować, a popularność win kalifornijskich zaczęła rosnąć. Bardzo ważnym z punktu widzenia rozpoznawalności win kalifornijskich na świecie i budowania prestiżu lokalnych producentów była tak zwana Degustacja Paryska w 1976 roku. Podczas blind tastingu zorganizowanego w Paryżu przez brytyjskiego merchanta, Stevena Spurriera, postawiono przeciwko sobie francuskie i kalifornijskie wina. W czerwonych uznane posiadłości z Bordeaux rywalizowały z kalifornijskimi cabernetami, w kategorii win białych oba kraje mierzyły się na chardonnay. Jury złożone z francuskiej branży winiarskiej (w tym ze słynnych winemakerów) w degustacji w ciemno, za zwycięzców obu kategorii uznało wina kalifornijskie. Był to szok i dla Francuzów, i dla przedstawicieli Kalifornii i bezsprzecznie uznaje się tę degustację za jedną z podstaw dzisiejszej pozycji win kalifornijskich w świecie. Bowiem dziś Kalifornia to jeden z najbardziej znanych regionów winiarskich na świecie, nie tylko regionów USA, pełen wielkich producentów, znanych posiadłości i butikowych growersów. 90% amerykańskiego wina pochodzi właśnie z tego stanu.

     Kalifornia jest wyjątkowo zróżnicowanym regionem. Rozciąga się przecież na ponad 1300 kilometrach. Na przestrzeni kolejnych regionów różnią się gleby, warunki klimatyczne, wysokość nad poziomem morza, szerokość geograficzna, bliskość oceanu… Ciężko tu o ujednolicenia. Generalnie im bliżej wybrzeża, tym chłodzące wpływy oceanu większe. Oprócz bryzy, niezwykle istotne dla ochładzania klimatu są mgły - najczęstsze w zatokach, w niektórych dolinach napływają aż na 100 kilometrów w głąb lądu. Potrafią obniżyć temperaturę powietrza nawet o kilka stopni, chronią też winogrona przed ostrym porannym słońcem. Chłodniejsze siedliska to też te położone na wyższych wysokościach. W Kalifornii znajdziemy kilka pasm górskich, które do pewnych wysokości porastają krzewy winorośli. Pamiętając, że temperatura spada wraz ze wzrostem wysokości, możemy spodziewać się tam nasadzeń zimnolubnych szczepów. Cieplejsze dna dolin to z kolei fantastyczne miejsca dla późno dojrzewających i lubiących ciepło odmian.

     Najważniejsze odmiany winorośli uprawiane w Kalifornii to wciąż cabernet sauvignon i chardonnay. Nabierają one tutaj znacznie pełniejszych kształtów niż ich europejscy krewniacy. O ile cabernet dalej pachnie czarną porzeczką i ziołami, to zdecydowanie chodzi w wyższej wadze niż na przykład francuskie interpretacje. Podobnie chardonnay, które w ogólnie cieplejszym kalifornijskim klimacie nabiera bardziej dojrzałych aromatów; znajdziemy w niej nawet nuty ananasa, banana, a jeśli dojrzewało w beczce, możecie spodziewać się po nim nut masła i popcornu. Inne odmiany, które spotkacie w Kalifornii, to pinot noir, syrah, zinfandel (z którego Amerykanie uczynili swoją narodową odmianę) i merlot. Z białych winogron numerem 2 jest sauvignon blanc, ale jest daleko za chardonnay. Występują tu też viognier i dużo innych odmian - przepisy poszczególnych apelacji są dość luźne, dlatego winiarze mogą dość swobodnie eksperymentować.

     Kalifornia jest na tyle zróżnicowanym regionem, że warto wspomnieć chociaż o kilku najpopularniejszych apelacjach. Zdecydowanym numerem jeden w kategorii popularności jest Napa Valley. To tu znajdziecie najpopularniejszych producentów, tutaj też ceny za hektar ziemi pod uprawę winorośli osiągają zawrotne ceny. Region mieści się pomiędzy dwoma pasmami górskimi (Mayacamas i Vaca) i korzysta z chłodnego powietrza napływającego znad Zatoki San Pablo (zaraz przy San Francisco). Najchłodniejszym podregionem Napa Valley jest Los Carneros, leżące zaraz obok zatoki. Znajdziecie tam dużo pinot noir. Kolejne znane apelacje to Stags Leap, Oakville, Rutherford, żeby wymienić tylko kilka. To w Napie powstają najlepsze kalifornijskie cabernety, znajdziecie tu też dużo merlota, chardonnay, a w chłodniejszych miejscach także sauvignon blanc. Sonoma to drugi pod względem rozpoznawalności podregion. Leży bliżej oceanu niż Napa i jest od niej chłodniejszy. Wszystko to dzięki ułożonym poprzecznie względem wybrzeża dolinom - zimne powietrze znad wody bardzo łatwo dostaje się w głąb lądu. Alexander Valley i Dry Creek Valley to dobre miejsca dla bardziej eleganckich zinfandli (swoje winnice ma tu słynny Ridge), a Russian River Valley to słynne w całym świecie siedlisko dla wyjątkowej klasy pinotów. Powyżej Sonomy i Napy znajduje się chłodne Mendocino, dla którego charakterystyczne są aromatyczne białe wina oparte na szczepach riesling i gewurztraminer. Z kolei na południe znajdują się Santa Cruz (świetne dla cabernetów) i Monterey (pinot noir i chardonnay), a jeszcze dalej Paso Robles, Santa Maria i Santa Barbara, z których każdy ma swoją odrębną charakterystykę.

     Wszystkie opisane do tej pory regiony należą do nadbrzeżnej części Kalifornii. Bardziej w głąb lądu znajduje się Dolina Centralna. Powstaje w niej trochę wina wartego uwagi, ale w przeważającej części jest ona domem dla masowej produkcji winiarskiej. Na uwagę zasługuje między innymi region Lodi - pochodzą stamtąd świetne zinfandle, nierzadko oparte na owocach zrodzonych przez bardzo stare krzewy.