Mendoza - region winiarski w Argentynie - charakterystyka

     Mendoza to największy region w Argentynie i na pewno jeden z najważniejszych. Kojarzony przede wszystkim z winnicami położonymi na naprawdę dużych wysokościach. Winorośl uprawia się tu u podnóża Andów od około 500 lat. W surowym klimacie Mendozy swój nowy dom znalazł szczep malbec. Ciężko rozpatrywać sukces malbeca w Mendozie bez spojrzenia w historię winiarstwa w Argentynie. Ta zaczęłą się około 500 lat temu wraz z przybyciem do kraju hiszpańskich osadników, którzy przywieźli ze sobą winogrona i zaczęli uprawiać winorośl. Winiarstwo argentyńskie miało swoje wzloty i upadki; bardzo pomógł mu napływ hiszpańskich i włoskich imigrantów po argentyńskiej wojnie o niepodległość. Mendoza przeżyła wtedy pierwszą falę popularności. Była wówczas połączona linią kolejową ze stolicą kraju, co znacznie ułatwiało komunikację i transport. Na przestrzeni kolejnych lat jakość produkcji ustąpiła jednak miejsca ilości.

     Dopiero w latach 80. XX wieku, kiedy gdy ten trend ponownie się odwrócił i wina argentyńskie zaczęły się prezentować naprawdę ciekawie, zostały one dostrzeżone przez międzynarodową publiczność. Przyciągnęły też uwagę znanych krytyków i tak zwanych latających winemakerów. Ci, widząc potencjał w argentyńskim terroir, przynieśli do kraju światowego poziomu know-how i zapewnili nowe rynki zbytu. Chociaż malbec był uprawiany na ziemiach argentyńskich od samych początków, to właśnie w tym czasie wyrósł na gwiazdę regionu. Prezentował bowiem charakterystyki pożądane przez winiarską publiczność w tamtym czasie, a warunki w Mendozie zapewniały mu nowy wyraz z wnoszącym świeżość rysem. Nawiasem mówiąc, sukcesowi malbeca pomógł też kryzys argentyńskiej waluty w tamtym czasie - wina te były przez to znacznie tańsze w imporcie.

     Pod kątem geograficznym, Mendoza leży w zachodniej części kraju, zaraz przez Andy sąsiaduje z Chile. Większość branży winiarskiej skupia się wokół miasta Mendoza na północy regiony, w tych okolicach znajdują się też trzy najsłynniejsze podregiony: Maipu, Luyan de Cuyo i Uco Valley. Każdy z nich ma trochę inne charakterystyki, wszystkie z nich łączy za to znaczna wysokość nad poziomem morza i tak zwany rain shadow zapewniany przez Andy: chmury gromadzą się po drugiej stronie gór, przez co w każdym z podregionów (i w Mendozie jako całości) jest zdecydowanie sucho. Luyan de Cuyo wydaje się być najbardziej prestiżowym z podregionów; jako pierwszy w Argentynie uzyskał własny status apelacji, już w 1993 roku.

     Uco Valley jest położone najwyżej i słynie z dużej klasy białych win, głównie chardonnay i torrontesa. Maipu wciąż odrobinę poniżej prestiżu obu pozostałych podregionów, ale wciąż wielu uznanych producentów ma tu swoje winnice. Wysokość nad poziomem jest skrajnie ważna w Mendozie. Balansuje bowiem istotnie ciepły i suchy klimat, zapewnia też bardzo dużą dzienną amplitudę temperatur, tak ważną dla zachowania świeżości przez winogrona. Region jest dodatkowo chłodzony przez wiatry znad Andów. Góry blokują jednak napływ chmur nad Mendozę sprawiając, że nawadnianie winnic jest konieczne. Wykorzystuje się do tego w dużej mierze wodę z rzek spływających z gór. Cechą charakterystyczną lokalnego klimatu jest jego relatywna stabilność. W przeciwieństwie na przykład do Bordeaux, gdzie winiarze w znacznym stopniu zależą od pogody (a na pewno styl rocznika zależy od warunków pogodowych w danym roku), winemakerzy w Mendozie mogą dość swobodnie planować zbiory w oparciu o styl, którego będą poszukiwać w swoich winach. Największym zagrożeniem ze strony klimatu w Mendozie jest grad. Potrafi zniszczyć znaczną część winnic podczas intensywnych opadów. Często stosuje się chroniące siatki rozwieszone nad krzewami, mające minimalizować szkody.

     Winiarze najczęściej posiadają też uprawy w różnych częściach regionu; z jednej strony pozwala im to na tworzenie zbalansowanych win, z drugiej gwarantuje zachowanie choć części owoców, jeśli jedna z winnic zostanie zniszczona przez grad. Mendoza charakteryzuje się ubogimi glebami zapewniającymi dobry drenaż. To idealne połączenie dla uprawy winorośli. W regionie znajdziemy dużo gleb skalistych i piaszczystych, naniesionych przez rzeki spływające z gór. Rosną na nich krzewy dających małe i skoncentrowane owoce; w niesprzyjających warunkach winorośl przeznacza maksimum energii na wyprodukowanie owoców o wysokiej jakości.

     Malbec z najlepszych, wysoko położonych upraw w Mendozie to wino pełne, soczyste i dobrze zbudowane, które charakteryzuje intensywność i złożoność aromatyczna. Dzięki uprawom na dużej wysokości całość balansuje odświeżająca kwasowość. Wiele z tych win jest starzona w beczce, aby dodać im interesujących aromatów oraz aby złagodzić pewne ostre krawędzie. Malbec z cieplejszych, niżej położonych upraw jest bardziej miękki. W tych warunkach skórka winogron nie staje się aż tak gruba, przez co wina mają mniej koloru i delikatniejsze taniny. Świetnie nadają się wtedy na wina codzienne i różowe. Charakterystyczne aromaty malbeca to śliwki, jeżyny i jagody, a w winach beczkowych znajdziemy słodkie nuty wanilii, przypraw i tytoniu. Malbec z Argentyny stanowi świetny pairing z lokalną wołowiną, a lżejsze wersje świetnie nadają się do popularnych w kraju grillowanych kiełbasek.

     Białe wina Mendozy to aromatyczne torrontesy, chardonnay i sauvignon blanc. Ten pierwszy uznawany jest za charakterystyczny biały szczep Argentyny. Wyróżnia się trzy jego odmiany: torrontes sanjuanito, torrontes riojano i torrontes mendocino sklasyfikowane ze względu na miejsce pochodzenia. Ten trzeci prawdopodobnie pochodzi właśnie z Mendozy i to tutaj daje najlepsze rezultaty. Podstawą sukcesu torrontesa w Argentynie jest wielokrotnie już przywoływana wysokość nad poziomem morza. To właśnie ona pozwala gronom na zachowanie równowagi między wyjątkową intensywnością aromatów a świeżością. Sauvignon blanc to raczej świeże i mineralne interpretacje, a chardonnay w regionie szuka swojego wyrazu i próbuje czerpać z różnych wzorców; powstają tu zarówno chrupkie wersje tego szczepu, jak też pełne i beczkowe. Mendoza to również miejsce powstawania wielu interesujących win musujących, z których pewna ilość robiona jest przy użyciu metody tradycyjnej. Zazwyczaj są oparte na chardonnay i pinot noir.